Amelia Edwards werd geboren in Londen op 7 juni 1831 als kind van een Ierse moeder.
Haar vader was een Britse bankier. Zij werd thuis door haar eigen moeder onderwezen, die al gauw doorhad dat haar dochter over schrijverstalent beschikte. Edwards ontpopte zich al jong tot schrijfster en dichteres. Haar eerste gedicht publiceerde ze al op zevenjarige leeftijd, haar eerste verhaal op haar twaalfde. Als schrijfster en journaliste had zij een verdienstelijke reputatie. Met haar reisboek, A midsummer Ramble in the Dolomites, dat zeer goed werd ontvangen in Engeland, behoorde zij tot een van de meest gerenommeerde Britse schrijvers van haar tijd.
Bij toeval belandde zij, met haar vriendin, in de winter van 1873-1874 in Egypte. Zij bleek onmiddellijk gefascineerd te zijn door het land. De twee dames huurden een dahabiyeh, een platbodem en voeren met de twintigkoppige bemanning over de Nijl richting Aboe Simbel. Hoewel zij hun krappe kajuit geheel in Victoriaanse stijl hadden omgetoverd met boeken, een piano, bloemen en schilderijtjes, werd het een lange, en niet erg comfortabele reis, met name door de vele zandstormen.
Tijdens deze reis bezochten de dames allerlei monumenten en Edwards raakte steeds meer geïnteresseerd in de oude cultuur. Zij maakte ook kennis met de levendige, illegale handel in oudheden en zag met eigen ogen dat de oude monumenten te lijden hadden onder het toerisme en de moderne ontwikkelingen in Egypte. Door de overtuiging dat dit verkeerd was en anders zou moeten, nam haar leven een drastische wending. Eenmaal thuis in Engeland vereeuwigde zij haar reiservaringen door een boek te schrijven, A Thousand Miles Up the Nile, dat in 1877 werd uitgegeven. Dit boek werd een doorslaand succes.
Gegrepen door haar waarnemingen, vergrootte zij haar kennis door zich te verdiepen in de literatuur over het oude Egypte en in de hiërogliefen. Naast haar carrière als schrijfster werd Edwards een pleitbezorgster voor een nieuwe wetenschap, de studie egyptologie. Zij was een groot voorvechtster voor het behoud van de oud-Egyptische monumenten. Het was echter al gauw duidelijk dat Egypte zelf de mogelijkheid en de middelen niet had om een en ander te bewerkstelligen.
Door haar boek raakte zij bevriend met Sir Erasmus Wilson, een bekend en vermogend chirurg, die dezelfde voorliefde met haar deelde inzake de egyptologie. Wilson toonde zich bereid Brits wetenschappelijk onderzoek en opgravingen in Egypte financieel te ondersteunen. Edwards ondersteunde Wilson door hem van advies te dienen bij het schrijven van een boek over de Egyptische geschiedenis.
Edwards richtte in 1882 de Egypt Exploration Fund (nu bekend als de Egypt Exploration Society) op, samen met dr. Reginald Poole, curator van de afdeling Munten en Medaillons van het British Museum. Deze organisatie stelde zich ten doel om in Egypte en Soedan gebieden uit de oudheid te onderzoeken, op te graven en te behouden. Daarnaast diende de organisatie de resultaten van hun werkzaamheden te publiceren. Tot op de dag van vandaag is deze organisatie actief en wordt gezien als een van de meest toonaangevende archeologische organisaties.
Haar stichting vond steun in de Verenigde Staten, waar velen lid werden van de organisatie. Edwards reisde naar Amerika en gaf daar in 5 maanden tijd meer dan 100 lezingen. Zij sprak hier onder meer over de sociale en politieke positie van vrouwen in het oude Egypte en maakte indruk door haar levendige manier van vertellen en grote inhoudelijk kennis van de egyptologie. Diverse lezingen zijn gepubliceerd onder de titel Pharaohs, Fellahs, and Explorers.
Amelia Edwards bleef tot aan haar dood, als onbezoldigd secretaris, aan deze organisatie verbonden. Op 15 april 1892 stierf zij aan bronchitis. Het University College Londen ontving uit haar nalatenschap de uitgebreide bibliotheek en ook een bedrag van £ 2400. Het geld was bedoeld om een professoraat in de Egyptische Archeologie en Filologie, inclusief de ontcijfering en het lezen van het hiëroglifisch, te financieren. Dit werd de eerste Britse leerstoel in de egyptologie. Het was de persoonlijke wens van Amelia Edwards, dat Flinders Petrie als eerste voor deze leerstoel in aanmerking zou komen, wat ook inderdaad gebeurde. Sir Flinders Petrie bleef 40 jaar lang professor in de Egyptologie.
© Joke Baardemans 2014
Bronnen: Egypt, how a lost civilisation was rediscovered, J. Tyldesley; De geheimen van het oude Egypte, L. Oakes en L. Gahlin; Review in The Journal of Egyptian Archeology, vol. 85, 1999 Amelia Edwards. Traveller. Novelist & Egyptologist, J. Rees door J. Malek; The Social and Political The Journal of Egyptian Archeology, vol. 120 no.3 2005, Position of Women in Ancient Egypt, A. Edwards en P. O'Neill