Amuletten zijn kleine voorwerpen of ornamenten waarvan men denkt dat ze een levende of dode beschermen tegen gevaren of bijzondere kracht geven.
De vorm, het materiaal en de kleur waren doorslaggeven voor de betekenis van het amulet. Vaak zijn ze voorzien van een spreuk, een magische bezwering of een symbool. Zij kunnen hulp, genezing, geluk en bescherming bieden en voor de vervanging van een orgaan of arm of been dienen.
De Egyptenaren hechtten grote waarde aan amuletten. In het totaal zijn er ruim driehonderd verschillende soorten. Ze stammen uit alle perioden van de Egyptische geschiedenis en sommige bleven jaren populair.
Van oorsprong komt het woord amulet van het Arabische woord hamület wat vracht, iets wat gedragen wordt, betekent. In de oudheid werd dit in het Latijn omgezet naar amuletus wat wordt geassocieerd met iets kleins dat men draagt, met het doel er magische kracht uit te halen. In het Oudegyptisch gebruikte men diverse woorden voor amulet, zoals meket, nehet en sa, dat bescherming betekent. Het woord wedjaoe was meer verwant aan de woorden welzijn en voorspoed.
De magische werking van amuletten berust op verschillende aspecten. Echter, vorm, materiaal en kleur zijn bepalend voor de betekenis. Door de overeenkomst in vorm kan de magische kracht van het uitgebeelde overgebracht worden op de drager. Ook materiaal en kleur kunnen magische krachten hebben. Blauwe en groene stenen, faience en glas werden geassocieerd met wedergeboorte. Kornalijn, rood glas of rode faience symboliseerden bloed, energie, macht en de kracht van de zon. Een amulet kan een godheid, een dierenfiguur, een schriftteken, een lichaamsdeel of een abstract figuur uitbeelden.
Om effectief te zijn, diende een amulet door een bepaald persoon, op een bepaalde plaats en op een bepaald moment te worden gedragen. 
Godenfiguren waren zeer populair vanwege de beschermende krachten die hieraan werden toegekend. Zo had je bijvoorbeeld Bes, de dwerggod, die door zijn afschrikwekkende leeuwenmasker alle kwaad verdreef. De godin Taweret was de speciale beschermster van kinderen en zwangere vrouwen. Zij werd als een zwanger nijlpaard uitgebeeld. De figuurtjes van de godinnen Nephtys en Isis met haar kind Horus, boden goddelijke hulp bij het overwinnen van de dood.
Bij de dierenfiguren waren de Apis-stier en de ram van de god Amon populair. Ook de scarabee, een afbeelding van de mestkever, was erg gewild. Dit symbool van opstanding en nieuw leven was een van de meest voorkomende dierenamuletten.
Amuletten kunnen ook abstracte begrippen uitbeelden. Zo is de djed-zuil een amulet dat stabiliteit en duurzaamheid vertegenwoordigt. Het symboliseert de god Osiris en wordt in verband gebracht met een deel van zijn wervelkolom. De bekendste amulet uit het oude Egypte is waarschijnlijk het oedjat-oog of oog van Horus. Het beschermde de drager tegen 
al het kwaad. Amuletten die het oog voorstellen, worden dikwijls tussen de windsels van de mummie teruggevonden net als het anch-teken of hiëroglifisch symbool voor leven. Deze amulet gaf uiting aan hoop op eeuwig leven.
In het laatste millennium v.Chr. nam de productie van amuletten enorm toe. Zij werden massaal uit faience vervaardigd, hoewel de betere exemplaren nog steeds van steen werden gemaakt. Mogelijk had de toename iets te maken met de verslechterde politieke omstandigheden en de verarming van de bevolking. Zij zagen de goedkopere, uit faience vervaardigde amuletten wellicht als hun laatste redmiddel.
© 2012 Joke Baardemans
Bronnen: C. Andrews, Amulets in The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt; S. Ikram, Dood en begrafenisrituelen in het oude Egypte; C. Aldred, Egyptian Art