De manier waarop een graf werd versierd in het oude Egypte hing af van een aantal zaken. Zo zijn er verschillen in decoratie tussen de privégraven en de koningsgraven.
Ook de middelen die men te besteden had, de periode waarin het graf gebouwd werd en de kwaliteit van het gesteente waren belangrijk voor de uiteindelijke decoratie. Het aanbrengen van een reliëf was aanmerkelijk duurder en arbeidsintensiever dan een wandschildering en was daarom niet voor iedereen weggelegd.
Op een aantal punten verschillen de privégraven niet van de koningsgraven. De grafdecoraties werden vooral aangebracht in de bovenbouw van het graf, de grafkapel (dodentempel of daltempel bij koningsgraven). Hier treft men allerlei afbeeldingen uit het dagelijks leven aan en scènes uit de vrije tijd van de grafeigenaar. De belangrijkste taferelen gaan over de voedselproductie en laten onder andere slagers, bakkers en boeren zien. De onderbouw van graven werd doorgaans niet gedecoreerd. Toch zijn er wel voorbeelden van versierde grafkamers. In het Oude Rijk zijn in sommige privégraven offers en offerlijsten te zien en soms afbeeldingen van voedselproductie. Vanaf de 5de dynastie werden in koninklijke grafkamers inscripties met Piramideteksten aangebracht. In het Nieuwe Rijk werden koninklijke grafkamers overvloedig gedecoreerd, dit geldt met name voor de graven uit het Dal der Koningen.
De Egyptenaren beschouwden hun afbeeldingen als magisch. Als iets eenmaal beschreven, genoteerd of hardop uitgesproken was, werd het werkelijkheid. De voornaamste functies voor grafdecoratie waren gericht op de wederopstanding van de overledene en de instandhouding van de goddelijke orde, ook wel maät genoemd.
De decoratie van koningsgraven veranderde in de loop der tijd, hoewel sommige taferelen gebruikelijk bleven. De versiering van de bovenbouw van privégraven veranderde veel minder. Zo zijn door de eeuwen heen de taferelen van voedselproductie, het vangen van vogels en vissen en het jagen alom in Egyptische graven te vinden. Een belangrijke verandering ontstaat in het Nieuwe Rijk. In de privégraven verschijnen afbeeldingen van de koning. Tevens krijgt het graf een meer autobiografisch karakter. Bepaalde gebeurtenissen uit het leven van de grafeigenaar worden tot in detail getoond en toegelicht. 
Tijdens de 19de dynastie nemen de religieuze afbeeldingen toe. Er komt meer nadruk te liggen op grafrituelen, godheden en de reis naar de andere wereld. Tevens worden steeds meer scènes van feesten, bijvoorbeeld van het Mooie dalfeest, afgebeeld. In de Derde Tussenperiode werd er aanmerkelijk minder aandacht besteed aan grafdecoratie en verlegde men de aandacht naar de versiering van mummiekisten en de grafgiften. We zien ook dat dodenboeken, zoals het Amdoeat, een inspiratiebron vormen. Later in de tijd ziet men dan weer een toename van taferelen uit het dagelijks leven in combinatie met de oudere teksten.
De keuze en plaatsing van de afbeeldingen in graven veranderde in de loop van de tijd, maar er zijn wel bepaalde regels die gedurende een groot deel van de Egyptische geschiedenis gehandhaafd bleven. Bepaalde vaste taferelen zoals afbeeldingen van offers aan de overledene bevonden zich in de meeste graven min of meer op dezelfde plek. Naarmate men dichter bij de offerplaats kwam, werden de voorstellingen ritueler van karakter. Hier werden rouwscènes, offers en spreuken voor het welzijn van de overledene afgebeeld.
Of de grafeigenaar zelf nog inspraak had in de decoraties is onduidelijk. Er zijn theorieën dat men patronenboeken in ateliers had, waaruit een grafeigenaar kon kiezen. Ook kan het zijn dat men door het bezoeken van andere graven op ideeën kwam.
© 2012 Joke Baardemans
Bronnen: Dood en begrafenisrituelen in het Oude Egypte, S. Ikram; The Tomb in Ancient Egypt, A. Dodson, S. Ikram