Een van de dertien Egyptische obelisken die Rome rijk is, is de Lateraanse obelisk.
Deze obelisk bevindt zich op Piazza San Giovanni in Laterano en bestaat uit roze graniet, waarvan men zeker weet dat het uit Aswan komt. Het is de grootste voltooide obelisk en heeft een hoogte van 32,18 meter, ondanks het feit dat er in verleden nog een stuk van verloren is gegaan. Het gevaarte weegt 455 ton. Het had heel wat voeten in de aarde voordat de obelisk uiteindelijk op 3 augustus 1588 werd opgericht op zijn huidige standplaats.
De obelisk werd waarschijnlijk pas tegen het einde van de regeringstijd van Thoetmosis III vervaardigd. Het is lange tijd onduidelijk geweest wanneer en waar de obelisk precies is opgericht, maar zeker is dat Thoetmosis III het in ieder geval niet meer heeft meegemaakt. Verondersteld wordt dat zijn kleinzoon, Thoetmosis IV, de obelisk daadwerkelijk heeft opgericht. Bij opgravingen in het oosten van de feesttempel van Thoetmosis III in Karnak, zijn steenblokken en verbindingsstukken gevonden waarop naar alle waarschijnlijkheid de Lateraanse obelisk was bevestigd. Meer dan 1000 jaar na de oprichting van de obelisk gaf 
keizer Augustus de opdracht om de obelisk naar Rome te brengen. Na enige tijd bedacht hij zich echter omdat hij ervan overtuigd was dat het niet zou lukken om de obelisk onbeschadigd naar Rome te transporteren. Hij dacht eveneens dat de goden hem zijn hebzucht kwalijk zouden nemen. Zo'n 300 jaar later gaf keizer Constantijn I uiteindelijk toch het bevel om de obelisk naar Rome te brengen. Het moet een helse klus zijn geweest de grote obelisk uit de tempel van Karnak te krijgen, want er was maar weinig manoeuvreerruimte. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de sokkel en een groot deel van het fundament werden beschadigd. Het lukte uiteindelijk wel om de rest van de obelisk onbeschadigd naar Alexandrië te transporteren, waar een speciale boot werd gebouwd voor de reis naar de nieuwe hoofdstad van Constantijn, Constantinopel. De dood van de keizer in 337 had tot gevolg dat de verscheping werd opgeschort. Zijn zoon Constantijn II wilde dat de obelisk toch naar Rome gebracht zou worden en zo voer de obelisk, op een speciaal daarvoor vervaardigde boot over de Middellandse Zee, een stuk stroomopwaarts over de Tiber tot aan Villa Severus. Vanaf hier werd de obelisk naar Circus Maximus vervoerd, waar hij als tegenhanger voor de daar al aanwezige obelisk werd opgesteld. De top werd gedecoreerd met een bronzen kogel en later met een vergulde, bronzen fakkel en men bracht een Latijns opschrift aan waarin melding werd gemaakt van de lange reis. De obelisk was het eerste grote monument wat werd opgericht na het uitroepen van het christendom tot staatsreligie en dit werd door de bevolking gezien als een overwinning van deze religie op de heidense goden. De 
keizer wijdde de obelisk zelf in. Een paar honderd jaar later stortte de obelisk, om nog onduidelijke redenen in en verdween onder de aarde. In 1600 n. Chr werd door paus Sixtus V de wens geuit de obelisk weer op te graven en men trof, na enige zoekwerk op de vermoedelijke standplaats, op 7 meter diepte de obelisk, in drie stukken gebroken, aan. Het vervoer door de nauwe straatjes van Rome moet niet gemakkelijk zijn geweest. Tot aan de oprichting nam dit ruim een jaar in beslag, maar op 3 augustus 1588 stond de obelisk eindelijk op zijn huidige standplaats, dicht bij de basiliek van Sint Jan van Lateranen. Hij is geplaatst op een sokkel voorzien van vier leeuwen en historische afbeeldingen. Op de top van de obelisk bracht men een kruis aan.
De piramidion, de top van de piramide, is aan alle kanten voorzien van afbeeldingen waarbij de farao door de god Amon-Atoem wordt gezegend. Daaronder zijn voorstellingen aangebracht van de farao die offert aan de goden. De hiëroglifische teksten op de obelisk zijn door diverse farao's bewerkt, zoals door Thoetmosis III en IV. Ook Ramses II bracht nog voorstellingen aan, hoewel daarvan slechts aan de voorzijde iets behouden is gebleven. De overige zijden werden op een onbekend tijdstip door ongebruikelijke, niet passende inscripties vervangen.
De historische Latijnse inscripties zijn te lezen op: http://www.stilus.nl/obelisken/11.htm
© Joke Baardemans 2014
Bronnen: The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypte, art. obelisken, C. van Siclen; Die unsterblichen Obelisken Ägyptens, L. Habachi; Obelisken in Rome, inscripties met Nederlandse vertaling, Leo Nelissen, http://www.stilus.nl/