Rituelen speelden in de cultuur van het oude Egypte een belangrijke rol.
Dat daar ook vaatwerk aan te pas kwam, tonen ons de vele afbeeldingen in tempels en graven. Vazen of kruiken en potjes, zoals bijvoorbeeld de heset-vaas werden gebruikt in diverse rituelen. Dit type vaas, dat wij ook terugzien in het hiërogliefenschrift, is lang, smal, heeft een tamelijk brede basis en een nog bredere buik. De vaas kon in een ring worden gezet of in een speciaal hiervoor ontworpen rek. Vaak waren deze vazen gemaakt van edelmetaal en werden gebruikt voor rituele plengoffers. Omdat water het natuurlijk symbool was voor leven, wederopstanding en zuivering werd het in de tempels en de dodencultuur gebruikt als offergave en voor reinigingsrituelen. Er zijn talrijk vazen voor plengoffers in de graven teruggevonden, zoals de waterkruiken in het graf van Toetanchamon, die uit faience gemaakt 
zijn. De vazen voor plengoffers zijn doorgaans van minder kostbaar materiaal gemaakt en minder solide wat ook toereikend was omdat zij een magisch doel dienden en in de praktijk niet werden gebruikt. Zowel in het hiërogliefenschrift als in de vele afbeeldingen in tempels en graven worden de watervazen afgebeeld met een gegolfd lijntje aan de bovenkant van de vaas. Het gegolfde lijntje stelt het water voor wat uit de vaas wordt gegoten. Dit is bijvoorbeeld geregeld te zien in de afbeelding van het rituele offer wat de farao vaak brengt aan een godheid. We zien hem voor de godheid staan aan wie hij water en doorgaans ook wierook aanbiedt. Hij houdt hierbij de heset-vaas (voorzien van een waterlijntje) en een wierookbrander in de hand. Ook goden kunnen worden afgebeeld met de watervaas in de hand.
Soms worden er, in plaats van de waterlijntjes, anch-tekens uitgegoten. De heset-vaas wordt ook regelmatig afgebeeld met voedseloffers of op de bovenkant van offertafels. Een mooi voorbeeld is de offertafel van Haries in het British Museum. Hier zien we twee grote waterkruiken afgebeeld in het centrale deel, twee Nijlgoden (vruchtbaarheidsgoden) met heset-vazen in de hoeken van het bovenste register, een boom met armen (waarschijnlijk Noet of Hathor) en een heset-vaas aan weerskanten in het onderste register.
Water, dus ook waterkruiken zoals de heset-vaas, kan eveneens de god Osiris vertegenwoordigen, zoals de aarde zijn echtgenote Isis vertegenwoordigt. Het is een symbolische manier om naar de overstroming van de Nijl te verwijzen, de vruchtbare samensmelting van het water met de aarde. Op andere momenten vertegenwoordigde de waterkruik juist Isis, zoals tijdens het jaarlijkse Osirisfestival. Hier werd vooraan in de processie een model van een fallus meegedragen die de god Osiris vertegenwoordigde en ook een waterkruik als representant van de godin Isis. Al deze voorbeelden zijn manifestaties van een diepe kosmologische beleving, waarvan de heset-vaas slechts een onderdeel vormt.
© 2013 Joke Baardemans
Bronnen: The Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt, art. Vessels, Peter Lacovara; Reading Egyptian Art, R. Wilkinson; Het land van de farao's, art. Egyptes weg naar de beschaving, Stephan Seidlmayer; Egyptian Art, Cyril Aldred