De buste van Nefertiti, de belangrijke koningin tijdens de Amarnaperiode en echtgenote van farao Amenhotep IV/Achnaton (18de dynastie), heeft de gemoederen al aardig bezig gehouden. Is deze buste authentiek of is het een fenomenale vervalsing?
Hoe het ook zij, de schoonheid waarmee de dame in kwestie is uitgebeeld staat buiten kijf. Het beeld bevindt zich op de prachtige Egyptische afdeling van het Neues Museum in Berlijn en behoort daar tot de vaste collectie. Nefertiti heeft daar een afzonderlijke, in stijl ingerichte ruimte gekregen, waar je de buste van alle kanten kunt bewonderen. Het is een van de beroemdste creaties uit het oude 
Egypte, gevonden door de Duitse archeoloog Ludwig Borchardt. Hij trof het beeld aan bij opgravingen in Tell el-Amarna, in het huis van de beeldhouwer Thoetmoses. Het was licht beschadigd en de inleg van het linkeroog was verdwenen. Niettemin zijn de kleuren prachtig geconserveerd en werd het beeld, bij de verdeling van de gevonden voorwerpen, door de Egyptische overheid aan het museum van Berlijn toegekend. Inmiddels is er een conflict ontstaan over de eigendomsrechten, waarin de legendarische Zahi Hawass een belangrijke luis in de pels van het museum was. De Duitsers weigeren vooralsnog dit belangrijke museumstuk terug te geven. Het vormt een van de topstukken van het museum en is een grote trekpleister voor veel liefhebbers van de oud-Egyptische kunst.
Dat het mystieke karakter van het beeld veel mensen intrigeert, blijkt ook uit het feit dat de buste menig kunstenaar heeft geïnspireerd tot het maken van een 'eigen' kunstwerk. Niet voor niets is de buste van Nefertiti een van de meest nagemaakte kunstwerken uit de Oudheid. Ook de Amerikaan Fred Wilson heeft zich erdoor laten inspireren. Wilson raakte betrokken bij de kunst in het Museum of Natural History, The Metropolitan Museum of Art en de American Crafts Museum, waar hij als freelance docent les gaf. Geboren (1954) in the Bronx en als kind van een Afrikaanse vader en een moeder uit het Caribisch gebied werd de geschiedenis van de slavernij hem met de paplepel ingegoten. De kunstenaar heeft bij het maken van zijn kunstvoorwerpen dikwijls politiek, geslacht, schoonheid, sociale klasse en ras als uitgangspunt. Zijn moderne creaties hebben dikwijls een traditionele betekenis of kunnen als zodanig worden geïnterpreteerd. Dat hij ook beïnvloed werd door het oude Egypte blijkt uit diverse werken. Zo maakte hij, refererend aan de buste van Nefertiti, vijf andere portretten en noemde het: Grey Aera (Brown Version). Eigenlijk bestaat dit kunstwerk uit vijf kopieën van de buste, variërend in kleur van beige-grijs tot donker, chocolade bruin. Hij gebruikte voor dit kunstwerk materialen als verf, hout en gips. De kunstwerken zijn alle 47.6 x 22.9 x 33 cm groot.
Wilson wil met dit kunstwerk controversiële vragen over de raciale identiteit van de oude Egyptenaren aan de orde stellen, zonder er een daadwerkelijk antwoord op te geven. Hij prikkelt daarmee de toeschouwer om te ontdekken dat veranderingen in de context, ook veranderingen in de belevingswereld met zich meebrengen. Zoals hij zelf zegt:
Ik gebruik schoonheid als een manier om mensen te helpen om moeilijke en verwarrende indrukken in zich op te nemen. Het hoofddoel van mijn kunst kan worden beschouwd als een middel om iemand bewust te maken van zijn eigen perceptuele omschakeling, wat een opwindende gebeurtenis is!
De vijf bustes die hij heeft gemaakt behoren tot de vaste, Contemporary Art collectie van het Brooklyn Museum en worden tentoongesteld op vijf houten plankjes. Andere op Egypte geïnspireerde werken van Wilson zijn diverse sculpturen, waaronder een hurkbeeld, The Mete of the Muse en diverse 'Untitled' werken. Fred Wilson exposeert over de hele wereld.
© Joke Baardemans 2014
Bronnen: http://www.artnews.com/ ; http://www.smb.museum/museen-und-einrichtungen/neues-museum/home.html
Foto's: Brooklyn Museum, Neues Museum Berlijn